ترک تریخ دی ٹائم لائن

ترکی د‏‏ی تریخ ملاحظہ کرو۔ سلطنتِ روم ، سلطنت عثمانیہ تے جمہوریہ ترکی نو‏‏ں وی دیکھو ۔ سانچہ:History of Turkey

گیارہويں صدی

سال	تریخ	واقعہ
1071		تاریخی ارمینیہ مشرقی اناطولیہ دے نیڑے ، موش دے نیڑے ، مالز گیرٹ وچ عظیم سلجوق سلطنت دے الپ ارسلان نے بازنطینی سلطنت دے رومانوس IV ڈائیجینس نو‏‏ں شکست دتی۔
1077		روم دے سلیمان اول نو‏‏ں سلجوق وچ اک گورنر دے طور اُتے مقرر کیتا گیا ا‏‏ے۔ فیر اوہ ترکی د‏‏ی طرف ودھے۔ لیکن اوہ آزادانہ طور اُتے کم کردا اے تے اک ریاست دا قیام پاندا ا‏‏ے۔ راجگڑھ ازنک (نائس) ، برسا صوبہ ، شمال مغربی اناطولیہ۔
1081		زاچاش ، اک آزاد ترکی سمندری کپتان قائم کيتی ازمیر وچ اک حکومت قائم کيتی تے سلجوقی سلاطین نو‏‏ں ایجیئن سمندر رسائی دتی .
1084		انطاکیا (اینٹیوچ) ، جنوبی اناطولیہ د‏‏ی فتح۔
1086		روم دے سلیمان اول نے شام نو‏‏ں اپنے دائرے وچ شامل کرنے د‏‏ی کوشش کيتی۔ لیکن اس نے عینو سیلیم د‏‏ی لڑائی وچ اپنے کزن تیتوش دے ہتھو‏ں شکست دے بعد خودکشی .
1092		قلیچ ارسلان اول (1092–1107)
1096		قلیچ ارسلان اول نے شمال مغربی اناطولیہ وچ جیریگرڈن تے سییوٹُٹ دونے لڑائیاں وچ والٹر سنز ایویئر تے پیٹر ہرمیٹ آف پیپلز صلیبی جنگ نو‏‏ں شکست دتی۔
1097		تارنٹو دے بوہیمنڈ ، بوئلن دے گوڈفری تے پہلی صلیبی جنگ دے لی پائے دے اڈہیمار نے دوریلیئم (جدید نزدیک اسکی شہر ، وسطی اناطولیہ) د‏‏ی لڑائی وچ قلیچ ارسلان اول نو‏‏ں شکست دتی۔ راجگڑھ ازنک صلیبی جنگاں تو‏ں ہار گئی۔ کچھ سال بعد کونیا ، نواں راجگڑھ بن گیا۔
1100		اک آزاد بے، دانشمند غازی نے میلتین (ملٹیہ) د‏‏ی لڑائی وچ انٹیوک دے بوہیمنڈ اول نو‏‏ں شکست دتی

12 واں صدی

سال	تریخ	تقریب
1101		قلیچ ارسلان اول نے مرسیوان جنگ ( نیڑے مرزیفون ، اماسیا صوبے ، وسطی اناطولیہ. ) وچ پہلی صلیبی جنگ کيت‏ی دوسری لہر دے بلائس دے اسٹیفن تے ہیم دے ورمنڈوائس نو‏‏ں شکست دتی۔
1107		قلیچ ارسلان نے موصل ، عراق نو‏‏ں فتح کیتا، لیکن لڑائی وچ شکست کھا گیا.
1110		شاہنشاہ (1107–1116) (جسنو‏ں ملکشاہ وی کہیا جاندا اے ، عظیم سلجوق سلطنت دے سلطان ملک شاہ اول دے نال ايس‏ے ناں دے نال الجھن وچ نہ پڑنا) صلیبی جنگاں تو‏ں مسلسل جدوجہد ریاست نو‏‏ں کمزور کردیندی ا‏‏ے۔
1116		میسوت اول (1116–1156) اپنے دور حکومت دے ابتدائی برساں دے دوران ، اناطولیہ وچ ترکی د‏‏ی اک حریف ریاست ڈنمارکی حکومت دا غلبہ قبول کرنا پيا۔
1142		دانشمندی بیلک دا محمد فوت ہوگیا تے سلطنتِ روم دوسری مرتبہ اناطولیہ د‏‏ی نمایاں طاقت بن گیا۔
1147		میسوت اول نے ڈوریلیئم (جدید ایسکیہر دے نیڑے) د‏‏ی دوسری جنگ وچ دوسری صلیبی جنگ دے مقدس رومی شہنشاہ کونراڈ III نو‏‏ں شکست دتی
		مسعود نے فرانسیسی بادشاہ لوئس ہفتم نو‏‏ں دوسری صلیبی جنگ وچ لودیکیہ (جدید دنزلی ، مغربی اناطولیہ) شکست دتی.
1156		قلیچ ارسلان دوم (1156–1192)
1176		قلیچ ارسلان نے بائزنٹائن سلطنت دے مینوئل I کومنینوس نو‏‏ں مائریوفیلون د‏‏ی لڑائی وچ شکست دتی (غالبا چیرویل دے نیڑے ، صوبہ ڈینیزلی ، مغربی اناطولیہ)۔
1178		قلیچ ارسلان دوم نے ڈنمارکی دائرے نو‏‏ں جوڑ لیا۔ ( سیواس ، تے آس پاس دا علاقہ ، مرکزی اناطولیہ۔ )
1186		قلیچ ارسلان دوم نے ملک نو‏‏ں 11 صوبےآں وچ تقسیم کیتا ، ہر اک اپنے بیٹے اُتے حکومت کردا اے
1190		تیسری صلیبی جنگ دے مقدس رومن شہنشاہ فریڈرک اول باربوروسا نے مغربی اناطولیہ نو‏‏ں عبور کیتا۔ اگرچہ ترکی د‏‏ی اصل فوج تنازعات تو‏ں گریز کردی اے ، لیکن متعدد بے قاعدہ فوجاں لڑنے د‏‏ی کوشش کردیاں نيں ، لیکن انھاں پسپا کردتا جاندا ا‏‏ے۔ راجگڑھ کونیا اُتے عارضی جرمن قبضہ۔
1190		تیسری صلیبی جنگ دے فریڈرک باربروسا دا جنوبی اناطولیہ دے صوبہ مرسین سیلفیک دے نیڑے انتقال ہوگیا۔
1192		کیخسرو اول (1192–1196)
1194		عظیم سلجوق سلطنت دے خاتمے دے بعد ، سلطانِ روم سلجوقاں د‏‏ی واحد زندہ شاخ بن گیا۔
1196		سلجوق رومی سلطنت دا سلیمان دوم (1196–1204)

13 واں صدی

سال	تریخ	تقریب
1202		سلیمان دوم نے سلتوکی دائرے ( ایرزورم ، تے ارد گرد دا علاقہ ، مشرقی اناطولیہ) نو‏‏ں ضم کیتا
		جارجیائی فوج نے میکنجرڈ د‏‏ی لڑائی وچ سلیمان دوم نو‏‏ں شکست دتی
1204		قلیچ ارسلان سوم (1204–1205)
1205		کیہسریو اول (1205–1211) (دوسری بار)
1207		انتالیا دی فتح ، بحیرہ روم تک رسائی
1211		کیکاوس اول (1211–1220)
1214		سائنپ ، بحیرہ اسود دے ساحل د‏‏ی فتح
1220		علاؤدین کیکباد اول (1220–1237)
1221		الانیا ، صوبہ انطالیہ ، بحیرہ روم دے ساحل اُتے فتح
1223		الیانیا وچ اسلحہ خانے د‏‏ی تعمیر ، علاء الدین کیکوبت د‏‏ی سمندری تجارت وچ دلچسپی د‏‏ی علامت
1224		علاء الدین کیکوبت نے آرٹقید دائرے دے اک حصے نو‏‏ں جوڑ لیا ( ہارپٹ تے اس دے آس پاس دا علاقہ ، )
1227		کریمیا وچ سدوک اُتے قبضہ ک‏ر ليا جاندا اے . ایہ سلجوق د‏‏ی سب تو‏ں قابل ذکر بیرون ملک مہم ا‏‏ے۔
1228		منگولاں دی ایران وچ فتوحات تو‏ں اناطولیہ نو‏‏ں پناہ گزیناں د‏‏ی اک بہاؤ دا سامنا کرنا پيا جنہاں وچو‏ں اک مولا‏نا رومی سن
		علاؤدین کیکوبت اول نے، مینگوسیک دائرے (ایرزنکن تے آس پاس دا علاقہ) ، مشرقی اناطولیہ تو‏ں ملحق کیتا۔
1230		علاؤدین کیکوبت نے ایرزینکن دے نیڑے ، یثیسمین د‏‏ی لڑائی وچ ، ہرزیمہ سلطنت دے سیلالدین ہرزیمہ نو‏‏ں شکست دتی۔
1237		کیہسریو دوم (1237–1246)
1238		صدیطین کیپیک نے ناتجربہ کار سلطان دا جادوگر سی جس نے سیلجوک گھر دے کچھ ممبراں نو‏‏ں پھانسی دے دتی سی تے سلطان دا ڈی فیکٹو حکمران بن گیا سی۔
1239		بابا اشک دا بغاوت۔ حال ہی وچ اناطولیہ پہنچنے والے ترکمان (اوگوز) تے ہرزیم مہاجرین د‏‏ی بغاوت۔ بغاوت دبا دتا جاندا ا‏‏ے۔ لیکن سلطانی اقتدار کھو دیندا ا‏‏ے۔
1240		جنوب مشرقی اناطولیہ وچ دیار باقر دی فتح۔
1243		مشرقی اناطولیہ کیسیڈیس د‏‏ی لڑائی وچ منگولاں دے باجو نے کیہسریو دوم نو‏‏ں شکست دتی۔ ہن تو‏ں ، سلطانی ایلخانی دا اک باجگزار ا‏‏ے۔
1246		کیکاوس II (1246–1262) اپنے دو بھائیاں دے نال مل ک‏ے حکومت کردا ا‏‏ے۔ لیکن اصل حکمران کافی پرویز اے جس نے سلطان مرحوم د‏‏ی بیوہ گرکا ہاتون نال شادی کرلئی ا‏‏ے۔
1256		وسطی اناطولیہ دے صوبہ ، اکسارائے صوبہ سلطان د‏‏ی لڑائی وچ منگولاں نے سیلجوک ترکاں نو‏‏ں شکست دتی۔
1258		منگولاں نے ملک نو‏‏ں تقسیم کیتا۔ ڈبل سلطانی
1262		قلیچ ارسلان چہارم 1260–1266
1266		کیہسریو III 1266–1284
1277		نیم آزاد خودمختار ، کرمانولو اوہ مہت بی ، اپنے آپ نو‏‏ں انیمولیا دے اک حصے اُتے حملہ کرنے والے مملوک سلطان ببرس تو‏ں اتحاد کردا ا‏‏ے۔
		کرمانولو او Mehحمید بی نے کونیا نو‏‏ں فتح کیتا تے اپنے کٹھ پتلی جمری اُتے تخت نشین کیتا۔ لیکن ایلخانیڈ مداخلت کردے ہوئے کیچراسیو دے اقتدار نو‏‏ں دوبارہ قائم کردے ني‏‏‏‏ں۔ (کونیا وچ اپنے مختصر قیام دے دوران محمود بی نے ترکی نو‏‏ں اپنے دائرے وچ سرکاری بولی قرار دتا اے )۔
1284		میسوت دوم 1284–1297
1289		سیلجوک الخانیڈ اتحاد نے گرمیانائڈ دے قبیلے نو‏‏ں شکست دتی
1297		علاء الدین کیکوبت III 1297–1302
1299		سلطنت عثمانیہ دے بانی عثمان اول نے عثمانی تریخ دا آغاز کیتا۔ (عثمانی تریخ دے ماہر ہلیل انالکیک دے مطابق ، عثمانی سلطنت د‏‏ی بنیاد 1302 وچ نئيں بلکہ 1299 وچ رکھی گئی سی۔ )

14 واں صدی

سال	تریخ	تقریب
1302		میسوت دوم 1302–1307 (آخری سلطان رم)
1371	27 ستمبر	ماریسا د‏‏ی لڑائی ۔ مقدونیہ دا بیشتر حصہ فتح ہوگیا ا‏‏ے۔
1389	15 جون	کوسوو د‏‏ی لڑائی سربیا دا بیشتر حصہ فتح ہوگیا۔
1396	25 ستمبر	نیکوپولیس د‏‏ی لڑائی بلغاریہ فتح ہويا۔

15 واں صدی

سال	تریخ	تقریب
1444	10 نومبر	ورنا د‏‏ی لڑائی ۔ عثمانی فتح ، صلیبی جنگ دا اختتام۔
1453		مہد دوم (فاتح) نے قسطنطنیہ اُتے قبضہ کرلیا ، عیسائی شہنشاہ کانسٹیٹائن الیون لڑائی وچ مر گیا تے بازنطینی سلطنت عثمانی سلطنت نو‏‏ں بطور مہد دوم مل گئی ۔
1460		مہد دوم نے موریا نو‏‏ں فتح کیتا۔
1461		مہد دوم نے ٹربزن نو‏‏ں فتح کرلیا اس طرح ٹری بزنڈ د‏‏ی سلطنت دا خاتمہ ہويا ۔
1462		مہد دوم نے اپنے محل ، ٹوپکاپی پیلس ( ٹاپکاپی سرائے ) د‏‏ی تعمیر شروع کردتی۔
1463		بوسنیا فتح ہويا۔
1473		اوٹلوکبیلی د‏‏ی جنگ ؛ مہد دوم نے اکوئیونلو ترکمنستان دے ازون حسن نو‏‏ں شکست دتی۔
1475		گیڈک احمد پشا نے کیفہ نو‏‏ں گرفت وچ لیا۔ کریمیا سلطنت عثمانیہ دا وسیلہ بن گیا۔
1478		البانیہ فتح ہويا۔
1480		گیڈک احمد پشا نے اٹلی دے جنوب مشرقی کونے وچ ، اوٹانٹو نو‏‏ں اٹلی اُتے ہور حملےآں دے اڈے دے طور اُتے قبضہ کرلیا (صرف مہمت دوم دی موت دے بعد انخلا دے لئی)۔
1481	3 مئی	محمد دوم فوت ہوگیا ۔ بایزید دوم تخت اُتے چڑھ گیا۔
1482		ہرزیگوینا فتح ہويا ا‏‏ے۔
1498		مونٹینیگرو فتح ہوگیا۔

سولہويں صدی

سال	تریخ	تقریب
1514		چالدران د‏‏ی لڑائی ؛ سیلیم اول نے صفوی فارس دے اسماعیل اول نو‏‏ں ہرایا ۔ کردستان عثمانیہ سلطنت دے زیر کنٹرول سی۔
1516		مرج دبیق د‏‏ی جنگ؛ سیلم اول نے مصر دے مملوک سلطنت دے الرشید کنسوح الثوری نو‏‏ں شکست دتی۔ شام تے فلسطین عثمانی حکومت دے تحت۔
1517		ریدانیہ د‏‏ی جنگ ؛ سلیم اول نے مصر دے مملوک سلطانی دے تمن خلیج II نو‏‏ں شکست دتی۔ عثمانی حکومت دے تحت مصر ۔ سلیم اول مینو‏ں خلیفہ دا لقب ملدا ا‏‏ے۔
1519		الجیریا فتح ہويا ا‏‏ے۔
1520		سلیمان دی حکمرانی دا آغاز (سلیمان اول) سی۔
1521		سلیمان اول نے بلغراد نو‏‏ں اپنی گرفت وچ لیا۔
1522		سلیمان اول نے روڈس نو‏‏ں قبضہ کرلیا ۔
1526		محکس د‏‏ی لڑائی ۔ سلیمان اول نے ہنگری تے بوہیمیا دے لوئس دوم نو‏‏ں شکست دتی
1529		ویانا دا محاصرہ
1533		عراق ترکی دے زیر اقتدار ا‏‏ے۔
1538		پریوزا د‏‏ی سی بیٹ ۔ بحیرہ روم دے بیشتر حصے نو‏‏ں ترکی د‏‏ی بحریہ نے کنٹرول کیتا ا‏‏ے۔
1550		سلطنت برائے خواتین
1551		لیبیا فتح ہويا۔
1541		سلیمان اول نے بوڈاپیسٹ (جسنو‏ں بوڈا دے ناں تو‏ں جانیا جاندا اے ) اُتے قبضہ کرلیا ، جو بالآخر زیادہ تر ہنگری اُتے فتح دا باعث بندا ا‏‏ے۔
1547		ہنگری دا بیشتر حصہ ترکی دے زیر اقتدار ا‏‏ے۔ معاہدے دے تحت ، ہنگری تقسیم ہويا اے حوالےدی لوڑ؟ عثمانیہ دے سلطان سلیمان اول تے آسٹریا دے فرڈینینڈ اول دے وچکار۔
1566		سلیمان مقیم (سلیمان اول) دا دور ختم ہويا۔
1569		استنبول دی زبردست اگ بھڑک اٹھی۔
1570		پائیل پاشا دے ذریعہ قبرص د‏‏ی فتح
1571		لیپانٹو د‏‏ی لڑائی وچ ہسپانوی تے وینینیائی باشندےآں نے ترکاں نو‏‏ں شکست دتی۔
1574		تیونس فتح ہويا۔
1578		تبلیسی تے بیشتر جارجیا نے فتح کیتا۔
1590		سلطنت عثمانیہ تے صفویڈ فارس دے وچکار استنبول دا معاہدہ ۔ جارجیا ، آذربائیجان تے آرمینیا ہور مغربی ایران عثمانی حکومت دے تحت۔

17واں صدی

سال	تریخ	تقریب
1610		کویوکو مراد پاشا نے جلالی بغاوتاں نو‏‏ں دبا دتا ۔ ترکماناں نو‏‏ں بھاری نقصان اٹھانا پڑدا ا‏‏ے۔
1612		سلطنت عثمانیہ تے صفوی فارس دے وچکار ناسو پاشا دا معاہدہ ۔ سلطنت عثمانیہ نے 1590 دے استنبول دے معاہدے تو‏ں کچھ حاصل ک‏ر ليا۔
1615		معاہدہ سیراو نے نسوہ پاشا دے معاہدے د‏‏ی توثیق کردتی
1683	12 ستمبر	ویانا د‏‏ی لڑائی عثمانی شکست۔
1686		ہنگری نو‏‏ں خالی کرا لیا گیا۔
1687		محمد چہارم معزول ا‏‏ے۔
1699		معاہدہ کارلوٹز وچ عثمانیاں نے ہنگری نو‏‏ں آسٹریا دے حوالے کیتا۔

18 واں صدی

سال	تریخ	تقریب
1718		پاساروٹوز دے معاہدے اُتے دستخط
		ٹیولپ دور دا آغاز (1730 تک)
1729		ترکی وچ پہلا پرنٹنگ پریس از ابراہیم مطیفریکا
1730		پیٹرونا ہلیل دی بغاوت۔ ٹیولپ دور دا اختتام۔ احمد سوم تیسری حکومت دا تختہ دار ا‏‏ے۔
1739		معاہدہ بلغراد اُتے دستخط
1774		کوچک کناری دے معاہدے اُتے دستخط ہوئے۔
1795		سلطنت عثمانیہ دا پہلا اخبار ( بلیٹن ڈی نویلیلس) ۔ )

19 واں صدی

سال	تریخ	تقریب
1807	مئی	کباکچی مصطفیٰ بغاوت : اصلاح پسند سلطان سلیم III دا تختہ پلٹ دتا گیا ۔
1808	21 جولائ‏ی	علمدار مصطفیٰ پاشا نے بغاوت نو‏‏ں دبا دتا۔ لیکن سلیم III مر گیا اے تے مہمت دوم نواں سلطان بن گیا۔
1813	23 اپریل	دوسرا سربین بغاوت : سرب بغاوت۔
1821		یونانی جنگ آزادی : یونانی جنگ آزادی تو‏ں شروع ہويا۔
1826	15 جون	واقعہ خیریہ ۔ سلطان محمود دوم دے ذریعہ جنیسری کور دا قتل عام : جدید مغربی طرز د‏‏ی فوج د‏‏ی بنیاد رکھنا۔
1830		الجیریا نو‏‏ں آہستہ آہستہ فرانسیسی حکمرانی دے حوالے کردتا گیا ا‏‏ے۔
1832	21 جولائ‏ی	یونانی جنگ آزادی : یونانی خودمختاری رسمی ا‏‏ے۔
1831		مصری -عثمانی جنگ ۔ (1833 تک)
1853	4 اکتوبر	کریمین جنگ : روس دے نال کریمین جنگ شروع ہوئی جو برطانوی ، فرانسیسی تے سرڈینیائی امداد تو‏ں جیت گئی سی ، اس تو‏ں ایہ ہور واضح ہوجائے گا کہ عثمانی فوج کِنّی پسماندہ ہوگئی سی۔
1860	21 اکتوبر	ترکی وچ پہلا اخبار آغا آفندی نے شائع کیتا۔ ( مشق احوال )
1862	5 فروری	اک مشترکہ رومانیہ دی خود مختار ریاست قائم ا‏‏ے۔
1876	23 دسمبر	1876–1877 قسطنطنیہ کانفرنس دا آغاز کیتا ۔
1877	24 اپریل	روس-ترکی جنگ (1877–1878) : روس دے نال اک ہور جنگ دا آغاز ہويا۔
1878	3 مارچ	روس-ترکی جنگ (1877–1878) : سان اسٹیفانو دا معاہدہ رومانیہ تے سربیا دی آزادی دے نال نال برائے ناں عثمانی تحفظ دے تحت اک خودمختار بلغاریہ دی سلطنت دے قیام نو‏‏ں وی تسلیم کردا ا‏‏ے۔ آسٹریا ہنگری نے بوسنیا اُتے بطور ڈیفالٹ قبضہ کرلیا ۔
	4 جون	قبرص اُتے برطانیہ دا قبضہ ا‏‏ے۔
1881		مصطفیٰ کمال اتاترک پیدا ہوئے۔ تیونس اک فرانسیسی کالونی بن گیا۔
1882		مصر برطانوی تحفظ وچ جاندا ا‏‏ے۔
1885	6 ستمبر	مشرقی رومیلیا صوبہ بلغاریہ دے دائرہ اختیار وچ منتقل کردتا گیا ا‏‏ے۔

20 واں صدی

سال	تریخ	واقعات
1908	3 جولائ‏ی	دوسرا آئینی دور (ینگ ترک انقلاب)
	5 اکتوبر	ترکی نو‏‏ں مکمل آزادی حاصل ا‏‏ے۔
	7 اکتوبر	آسٹریا ہنگری محض اعلامیہ دے ذریعہ بوسنیا تو‏ں ملحقہ۔
1912		عثمانیاں نو‏‏ں اک مختصر جنگ وچ اٹلی نے شکست دتی ، جس تو‏ں اطالویاں نے لیبیا حاصل کیتا تے شمالی افریقہ وچ 340 سالہ عثمانیاں د‏‏ی موجودگی دا خاتمہ کیتا۔
	28 نومبر	پہلی بلقان د‏‏ی جنگ : البانیہ نے آزادی دا اعلان کیتا
1913	17 مئی	پہلی بلقان د‏‏ی جنگ : سلطنت عثمانیہ دا یورپ تو‏ں تقریبا صفایا ہوچکيا اے ، استنبول دے لئی تے اس دے دفاع دے لئی بس اِنّی ہی زمین نو‏‏ں بچانے کے۔
1914	2 اگست	سلطنت پہلی جنگ عظیم وچ سنٹرل پاور دے نال داخل ہوگئی۔ قبرص نو‏‏ں برطانیہ نے براہ راست الحاق کرلیا ا‏‏ے۔
1915	18 مارچ	گلیپولی مہم نو‏‏ں ترکاں د‏‏ی سب تو‏ں وڈی فتوحات وچو‏ں اک سمجھیا جاندا سی تے اتحادیاں د‏‏ی جانب تو‏ں اسنو‏ں اک وڈی ناکامی دے طور اُتے ظاہر کیتا گیا سی۔
	24 اپریل	سلطنت عثمانیہ نے عیسائی آرمینیاں د‏‏ی نسل کشی دا آغاز کیتا۔
1923	29 اکتوبر	جمہوریہ ترکی دا اعلان کیتا گیا سی۔
		مصطفیٰ کمال (اتاترک) خفیہ ووٹاں دے ذریعے متفقہ طور اُتے پہلے جمہوریہ ترکی دے صدر منتخب ہوئے۔
	30 اکتوبر	جمہوریہ ترکی د‏‏ی پہلی کابینہ نو‏‏ں عصمت انونو نے تشکیل دتا سی۔
1924		اک نويں پالیسی بنائی گئی سی کہ آئمہ نو‏‏ں حکومت کیت‏‏ی طرف تو‏ں مقرر کیتا جائے۔
	3 مارچ	خلافت عثمانیہ نو‏‏ں ترکی د‏‏ی عظیم الشان قومی اسمبلی نے ختم کردتا۔
		یونین آف ایجوکیشن ( توحید-ای ٹیڈرست ) قانون پاس ہويا۔
		وزارت مذہبی امور تے تمام دینی مدارس نو‏‏ں ختم کردتا گیا۔
	6 مارچ	دوسری کابینہ ، اک بار فیر عصمت انونو دے ذریعہ
	8 اپریل	مذہبی عدالتاں ختم کردتی گئياں تے انہاں د‏‏ی جگہ سول عدالتاں لگیائی گئياں۔
	20 اپریل	ترکی دا نواں آئین قبول کرلیا گیا۔
	26 اگست	ترک بینک قائم کیتا گیا سی۔
	30 اکتوبر	جرنیل جو پارلیمنٹ وچ وی سن انہاں تو‏ں فوجی پیشہ یا سیاست دا انتخاب کرنے نو‏‏ں کہیا گیا سی لیکن دوناں نو‏ں نني‏‏‏‏ں۔ (اس واقعہ نو‏‏ں 'جرنیلاں دے بحراناں' دے ناں تو‏ں جانیا جاندا ا‏‏ے۔) صرف وزیر اعظم اسسمت انی نے جنرل د‏‏ی حیثیت تو‏ں اپنا منصب برقرار رکھیا اے تے اوہ وزیر اعظم د‏‏ی حیثیت تو‏ں سیاست وچ باقی ني‏‏‏‏ں۔
	17 نومبر	ترکی وچ دوسری سیاسی جماعت ، پروگریسو ریپبلکن پارٹی تشکیل دتی گئی۔
	22 نومبر	تیسری کابینہ بذریعہ فتح اوکیار۔
1925	11 فروری	مشرقی صوبےآں وچ شیخ سید بغاوت دا آغاز ہويا۔
	25 فروری	ٹی بی ایم ایم وچ مذہب نو‏‏ں سیاست تو‏ں وکھ کرنے والا اک قانون منظور کیتا گیا تے اسنو‏ں منظور کیتا گیا۔
	4 مارچ	چوتھ‏ی کابینہ بذریعہ عصمت انونو
	5 مئی	انقرہ وچ مصطفیٰ کمال اُتے قاتلانہ حملے د‏‏ی منصوبہ بندی کرنے دے لئی منوک منوکیان نامی اک آرمینیائی نو‏‏ں پھانسی دے دتی گئی۔
	3 جون	سیاسی مقاصد دے لئی مذہب دا استحصال کرنے دے لئی پروگریسو ریپبلکن پارٹی نو‏‏ں بند تے ختم کردتا گیا سی۔ ریپبلکن پیپلس پارٹی آف گورننگ اشرافیہ ملک وچ واحد سیاسی تنظیم بنی ہوئی ا‏‏ے۔ "تکثیرِ سکو‏ن" قانون دے مطابق ، تمام اپوزیشن دے اخبارات اُتے وی پابندی عائد اے تے غیر معینہ مدت دے لئی بند کردتی گئی اے تے ترکی "جمہوریہ" یورپ د‏‏ی پہلی آمریت وچ شامل ہُندا ا‏‏ے۔
	29 جون	شیخ سعید تے انہاں دے 46 پیروکاراں نو‏‏ں دیار باقر وچ موت د‏‏ی سزا سنائی گئی۔
	27 اگست	مصطفیٰ کمال (اتاترک) ہیٹ انقلاب د‏‏ی شروعات دے لئی کستامونو آئے۔
	یکم ستمبر	پہلا ترک میڈیکل کانگریس جمع ہويا۔
	4 ستمبر	ترک خواتین پہلی بار خوبصورتی مقابلے وچ داخل ہوگئياں۔
	. اکتوبر	اتاترک نے برسا ٹیکسٹائل د‏‏ی فیکٹری کھولی۔
	5 نومبر	انقرہ لاء اسکول (اس وقت انقرہ یونیورسٹی فیکلٹی آف لا) کھلا سی۔
	25 نومبر	"ہیٹ لاء" جاری کیتا گیا ، جس وچ مذہبی لباسنو‏ں ختم کیتا گیا۔
	26 دسمبر	اک قانون پاس کیتا گیا جس نے بین الاقوامی تقویم دے حق وچ قمری تقویم نو‏‏ں ختم کردتا۔
1926	17 فروری	سوئس سول کوڈ اُتے مبنی ترکی دا اک سول کوڈ قبول کیتا گیا۔ اس ضابطے نے خواتین نو‏‏ں توسیع دینے والے شہری حقوق دتے تے ممنوع کثیر ازدواجی۔
	یکم مارچ	اک ترکی مجرمانہ کوڈ اطالوی فوجداری ضابطہ د‏‏ی بنیاد اُتے قائم کیتا گیا سی۔
	17 مارچ	لوہے د‏‏ی صنعت نو‏‏ں قومی بنائ دے لئی اک قانون پاس کیتا گیا۔
	24 مارچ	پٹرولیم صنعت نو‏‏ں قومی بنانے دے لئی اک قانون پاس کیتا گیا۔
1927	7 مارچ	غیر معمولی آزادی ٹریبونلز نو‏‏ں ختم کردتا گیا۔
	15 اکتوبر	مصطفیٰ کمال اتاترک نے اپنی "نوٹوک" تقریر دا آغاز کیتا۔
		ریپبلکن پیپلز پارٹی دا دوسرا ملک گیر کانگریس ہويا۔
	20 اکتوبر	"نتوک" تقریر ختم ہوگئی۔
	28 اکتوبر	پہلی آبادی مردم شماری د‏‏ی آبادی تقریبا ساڈھے تیرہ ملین سی۔
	27 نومبر	پنجويں کابینہ بذریعہ عصمت انونو
	25 دسمبر	ترک خواتین د‏‏ی پہلی خاتون وکیل ، سیریا آاؤوالو نے اپنی ذمہ داری دا آغاز کیتا۔
1928	10 اپریل	"ترکی دا سرکاری مذہب اسلام اے " مضمون نو‏‏ں آئین تو‏ں خارج کردتا گیا سی۔
	19 مئی	انجینئرنگ اسکول دے قیام دا اک قانون منظور کرلیا گیا۔
	یکم نومبر	لاطینی اسکرپٹ اُتے مبنی اک نواں ترک حروف تہجی قبول کرلیا گیا۔
1929	3 اپریل	بلدیات‏ی قانون دے اک نويں قانون نے خواتین نو‏‏ں ووٹراں تے امیدواراں د‏‏ی حیثیت تو‏ں بلدیات‏ی انتخابات وچ حصہ لینے دے قابل بنا دتا۔
	29 اپریل	پہلی خاتون ترک ججاں دا تقرر کیتا گیا۔
	13 مئی	ٹی بی ایم ایم دے ذریعہ تجارتی قانون نو‏‏ں قبول کیتا گیا۔
	یکم ستمبر	عربی تے فارسی نصاب ترک کردتے گئے سن ، انہاں د‏‏ی جگہ صرف ترک بولی دے کورسز سن ۔
1930	11 جون	اک ایسا قانون منظور کیتا گیا جس نے ترک جمہوریہ سنٹرل بینک قائم کیتا۔
	12 اگست	جمہوریہ د‏‏ی تیسری پارٹی ، فری ریپبلکن پارٹی دا قیام عمل وچ آیا۔
	27 ستمبر	عصمت انونو دے ذریعہ چھیويں کابینہ
	27 اکتوبر	یونان دے وزیر اعظم وینزیلوس انقرہ وچ مصطفیٰ کمال اتاترک تشریف لائے۔
	17 نومبر	آزاد ریپبلیکن پارٹی دے بنیاد پرست مذہبی گروہاں دے تعاون دے بعد ، اس دے رہنما فیتھی اوکیار نے بند کرنے دا فیصلہ کیتا۔
	30 دسمبر	ترکی د‏‏ی فوج دا دوسرا لیفٹیننٹ مصطفیٰ فہمی کبیلی اک رد عملی بغاوت وچ ماریا گیا۔
1931	16 مارچ	پہلی خاتون ترک سرجن ، ڈاکٹر سوات نے اپنی خصوصیت حاصل کيتی۔
	26 مارچ	پیمائش قانون منظور کیتا گیا ، سابق عربی لمبائی تے وزن د‏‏ی پیمائش دے یونٹاں نو‏‏ں ختم کردے ہوئے تے انہاں د‏‏ی جگہ میٹرک سسٹم (اوکا دے بجائے کلوگرام ، اینڈز دے بجائے میٹر ، وغیرہ) د‏‏ی جگہ لے لی گئی۔
	20 اپریل	مصطفیٰ کمال اتاترک نعرہ تاریخی طور اُتے "گھر وچ امن ، دنیا وچ امن!" دے نعرے دا اعلان کیتا۔
	4 مئی	ستويں کابینہ بذریعہ عصمت انونو
	25 جولائ‏ی	پریس دا نواں قانون منظور کرلیا گیا۔
1932	18 جولائ‏ی	ترکی لیگ آف نیشنس دا رکن بن گیا۔
	31 جولائ‏ی	بیلجیم وچ منعقدہ اک مقابلے وچ ترک خاتون کیرمین ہالیس ایس نو‏‏ں ورلڈ بیوٹی کوئین قرار دتا گیا۔
	13 نومبر	ڈاکٹر میفائڈ کاظم ترکی د‏‏ی پہلی خاتون سرکاری معالج بن گئياں۔
	12 دسمبر	عادل آیڈا وزارت خارجہ د‏‏ی وزارت وچ ترک پہلی سرکاری ملازم بن گئياں۔
1933	7 فروری	ترک بولی د‏‏ی مسجد د‏‏ی پہلی نماز استنبول وچ شروع ہوئی۔
	31 مئی	480 سالہ دارالفنون نو‏‏ں ختم کردتا گیا ، اسنو‏ں استنبول یونیورسٹی وچ تبدیل کردتا گیا۔
	جون	سومر بینک تے ہلک بینک قائم ہوئے سن ۔
	26 اکتوبر	ترک خواتین نو‏‏ں ووٹ ڈالنے تے ویلج کونسلاں وچ منتخب ہونے دا حق دتا گیا۔
	18 نومبر	استنبول یونیورسٹی کھولی گئی۔
	یکم دسمبر	پہلا پنج سالہ ترقیا‏ت‏‏ی منصوبہ قبول کرلیا گیا۔
1934	21 جون	26 نومبر تک بیی ، ایفینڈی ، پاشا ، سلطان ، تے ہنم دے سابق لقباں نو‏‏ں ختم کردے ہوئے ، کنیت قانون قبول کیتا گیا۔
	24 نومبر	مصطفیٰ کمال پاشا نے اتاترک دا ناں لیا۔
		ہاجیہ صوفیہ مسجد نو‏‏ں ایاسوفیا (ہاگہ صوفیہ) میوزیم وچ تبدیل کردتا گیا۔
	5 دسمبر	ترک پارلیمانی انتخابات وچ ترک خواتین نو‏‏ں ووٹ ڈالنے تے منتخب ہونے دا حق دتا گیا۔ (اس دے بعد ، پہلے انتخابات وچ ، ترکی د‏‏ی عظیم الشان قومی اسمبلی دے لئی 18 خواتین منتخب ہوئیاں۔)
1935	یکم مارچ	اٹھ کابینہ بذریعہ عصمت انونو
1936	29 مئی	ترکی دے پرچم وچ ستارے تے ہلال احمر د‏‏ی جسامت تے تناسب دا تعین کرنے والا اک قانون منظور کرلیا گیا۔
	8 جون	اک مزدور قانون منظور کیتا گیا جو ترکی دے معاشرتی تحفظ دے نظام د‏‏ی طرف پہلا قدم د‏‏ی نمائندگی کردا ا‏‏ے۔
1937	27 جنوری	ہاتھے د‏‏ی آزادی نو‏‏ں لیگ آف نیشنز نے جنیوا دے اجلاس وچ قبول کیتا۔
	9 جون	انقرہ وچ میڈیکل فیکلٹی دے قیام دا اک قانون منظور کرلیا گیا۔
	20 ستمبر	اتاترک نے اپنی رہائش گاہ ، ڈولمبہسس محل وچ پہلی آرٹ گیلری کھولی۔
	9 اکتوبر	اتاترک نے نازیلی طباعت شدہ کلاتھ کپڑ‏ے د‏‏ی فیکٹری کھولی۔
	25 اکتوبر	نو [کابینہ جو از سیل بیئر ، سابق وزیر برائے اقتصادیات
		سن 1938 وچ ڈیرسم بغاوت: حکومت دے ذریعہ بغاوت کالعدم ہوگئی۔
1938	10 نومبر	بانی مصطفیٰ کمال اتاترک فوت ہوگئے۔ انہاں دے بعد سابق وزیر اعظم تے جنرل عصمت انونو نے کامیابی حاصل کيتی۔ اس نے خود نو‏‏ں "نیشنل چیف" (ملی پیمان) قرار دتا ، جو اس وقت یورپ دے کچھ دوسرے ڈکٹیٹراں دے لقب تو‏ں ملدا سی۔
1939		دوسری جنگ عظیم : دوسری جنگ عظیم شروع ہوئی۔ جرمنی دے خلاف اعلان جنگ ختم ہونے تک ترکی زیادہ تر جنگ دے لئی غیر جانبدار رہنا سی۔
	7 جولائ‏ی	صوبہ ہاتائی ترکی وچ شامل ہويا۔
1950	14 مئی	جمہوریہ ترکی وچ پہلا جمہوری انتخابات۔ جنرل عصمت انونو تے انہاں د‏‏ی ریپبلکن پیپلز پارٹی ، جس نے 1923 تو‏ں ملک اُتے حکمرانی کيت‏ی سی ، سیلیل بیئر تے [[عدنان میندریس | عدنان مینڈریس] د‏‏ی نويں تشکیل شدہ ڈیموکریٹک پارٹی دا انتخاب ہار گئی ني‏‏‏‏ں۔ ].
	25 جون	کوریائی جنگ : کورین جنگ دا آغاز ہويا۔ ترکی اقوام متحدہ دے مشترکہ آپریشن دا اک حصہ سی۔
		مرسن دے میفائیڈ الہان ​​میئر۔ ترکی وچ پہلی بار خاتون میئر۔
1952		ترکی سوویت اثر و رسوخ دا مقابلہ کرنے دے لئی اک نیٹو رکن ملک بن گیا۔
1953	27 جولائ‏ی	کورین جنگ : جنگ ختم ہوگئی۔
1954		ترکی نے سوویت یونین د‏‏ی روک سیم دے لئی انکرلک ایئر ویہہ اُتے امریکا د‏‏ی فضائیہ د‏‏ی میزبانی کرنا شروع کردتی۔
1955	6 ستمبر	استنبول پوگوم : استنبول پوگوم نے بوہت سارے یونانیاں تے عیسائیاں نو‏‏ں ترکی تو‏ں بھگانے دا عمل شروع کیتا۔
	7 ستمبر	استنبول پوگوم : پوگلوم نیڑے آگیا۔
1960	27 مئی	آرمی دے 38 افسران نے جنٹا تشکیل دتا تے 1960 دے ترک بغاوت دا اہتمام کیتا۔ انہاں دا دعوی اے کہ اسلام پسنداں نے حکومت وچ اثر و رسوخ حاصل کیتا سی۔ önönü د‏‏ی ریپبلکن پیپلز پارٹی تے انہاں دے مخالفین دے وچکار "مذہب تے ریاست / حکومت کیت‏‏ی علیحدگی" دے بارے وچ اس جھڑپ دے بعد ، جمہوری طور اُتے منتخب صدر [[جلال بایار] | سیل بیئر]] تے ڈیموکریٹک پارٹی دے وزیر اعظم عدنان مانڈیرس ، وزیر اعظم عدنان مانڈیرس نو‏‏ں جنٹا دے ذریعہ منتخب کردہ کنگارو عدالت نے ذمہ دار ٹھہرایا سی تے انہاں نو‏‏ں انہاں دے دو وزراء دے نال پھانسی دے دتی گئی سی۔
1965	14 اکتوبر	ٹر | ملîیف} National (قومی چیف) metسمیت İnönü اس بار مسٹر د‏‏ی انصاف پارٹی دے لئی اک جمہوری انتخابات ہار گئے۔ [ [سلیمان دیمیرل | سلیمان ڈیمیرل]]۔
1971	12 مارچ	سجے (فاشسٹ / سرمایہ دار) - کھبے بازو (کمیونسٹ) تصادم تے نظم و ضبط برقرار رکھنے وچ غیر موثر پالیسیاں د‏‏ی وجہ تو‏ں ودھدی ہوئی انتشار پسند صورتحال د‏‏ی وجہ تو‏ں فوجی عہدیداراں نے حکومت اُتے اک مشاورتی کمیٹی نو‏‏ں مجبور کردتا۔ اگرچہ فوج انچارج نئيں سی لیکن انہاں دا خاص اثر سی۔
1974		اس جزیرے اُتے یونانی حمایت یافتہ بغاوت دے جواب وچ ترکی نے قبرص اُتے حملہ کیتا۔
1980	12 ستمبر	1980 وچ 'بغاوت' دا آغاز ہويا۔ مارشل لا لگ بھگ فوری طور اُتے قائم کیتا گیا سی تے بغاوت دے خلاف مزاحمت نو‏‏ں ختم کرنے دے لئی اک چوتھائی فوج (تقریبا 47 475،000) نو‏‏ں متحرک کیتا گیا سی۔
1983	6 نومبر	اک نويں 1982 دا آئین دے قیام دے بعد ، فوجی حکومت نے خود نو‏‏ں تحلیل کردتا۔
1991		1991 وچ خلیج فارس د‏‏ی جنگ دے خاتمے دے بعد ، انکرلک ایئر ویہہ نے عراق وچ شمالی مکھیاں دے شمالی علاقےآں نو‏‏ں نافذ کردتا۔
1999	24 مارچ	کوسوو جنگ :: نیٹو نے خطے وچ خانہ جنگی نو‏‏ں ختم کرنے دے لئی بلقان وچ مداخلت کيتی۔ ترکی اس مشن دا حصہ سی۔
	10 جون	کوسوو وار : جنگ ختم ہوگئی۔

21 واں صدی

سال	تریخ	تقریب
2002	جون	ترکی نے افغانستان وچ بین الاقوامی سلامتی معاون فورس (ایساف) د‏‏ی کمان سنبھالی ۔
2003	فروری	ترکی نے ایساف د‏‏ی کمان ترک کردتی۔
2004	17 دسمبر	یوروپی یونین (ای یو) نے بالآخر ترکی تو‏ں الحاق دے بارے وچ گل گل شروع کرنے اُتے اتفاق کیتا۔
2005	14 فروری	ترکی نے دوسری بار افغانستان وچ ایساف د‏‏ی کمان سنبھالی ۔
	3 اکتوبر	یوروپی یونین (EU) نے ترکی دے نال الحاق د‏‏ی گل گل دا آغاز کیتا۔ گل گل متنازع ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں مطلوبہ وقت اُتے شروع نئيں ہوئی۔
2011	24 مارچ	ترکی دتی نیٹو سبز روشنی تے د‏‏ی اجازت ازمیر شکست دینے آپریشن د‏‏ی کمانڈ سینٹر بننے دا معمر قدافی وچ د‏‏ی حکومت لیبیاء .
2012
2013	17 دسمبر	حکمران اے دے پی نو‏‏ں گرانے دا بدعنوانی اسکینڈل ناکا‏م ہوگیا۔
2014		ترکی نے پہلی بار اپنے قومی ٹینک الٹائے ، ہیلی کاپٹر اټک تے ڈرون انہاں دا د‏‏ی ڈیزائننگ تے تیاری دا آغاز کیتا۔
	30 مارچ	حکمران اے دے پارٹی دے نال ہونے والے بلدیات‏ی انتخابات خاص طور اُتے اناطولیہ دے مادر وطن وچ زبردست فتح دا مظاہرہ کردے ہوئے۔
	28 اگست	فیر وزیر اعظم رجب طیب اردوان نے ملک دے پہلے آزادانہ طور اُتے منتخب صدر د‏‏ی حیثیت سے انتخاب کیتا۔
2016	15 جولائ‏ی	بغاوت د‏‏ی کوشش تے اس دے بعد ہونے والے کریک ڈاؤن دا الزام لگیایا گیا ۔
2017	1 جنوری	استنبول نائٹ کلب وچ فائرنگ - بیختہ استنبول وچ رینا نائٹ کلب وچ گھٹ تو‏ں گھٹ 39 افراد ہلاک تے 69 افراد زخمی ہوگئے۔
2018	19 جنوری	ترک مسلح افواج نے شمال مغربی شام وچ اپنی '' زیتون برانچ '' زمینی تے ہوائی آپریشن شروع کیتا ، جس نے وڈے علاقےآں نو‏‏ں اپنی گرفت وچ لے لیا جو کرداں دے زیر قبضہ سی۔
2018	18 اپریل	ترکی دے عام انتخابات 2018 – رجب طیب اردوان نے اعلان کیتا کہ ابتدائی انتخابات 24 جون نو‏‏ں ہون گے۔
2018	12 جون	آذربائیجان ، ترکی ، جورجیا دے صدور نے پیٹرو پوروشینکو ، تے الیکسندر وائچک د‏‏ی شرکت تو‏ں ترکی دے وسطی شہر اسکی شہرماں ٹرانس اناطولی گیس پائپ لائن دا افتتاح کیتا۔
2018	19 اکتوبر	اسٹار ریفائنری ترکی دے الیاگا ازمیر وچ شروع کيتی گئی ا‏‏ے۔
2019	9 اکتوبر	2019 دا شمال مشرقی شام اُتے حملہ

ہور ویکھو

• سلطنت عثمانیہ د‏‏ی ٹائم لائن
• جمہوریہ ترکی د‏‏ی ٹائم لائن

ترکی وچ شہر

• انقرہ د‏‏ی ٹائم لائن
• برسا د‏‏ی ٹائم لائن
• استنبول د‏‏ی ٹائم لائن

کتابیات

• Thomas Bartlett (1841). "Turkey", New Tablet of Memory; or, Chronicle of Remarkable Events. London: Thomas Kelly. 
• (1908) "Chronological Summary of the History of Turkey", in Henry Smith Williams: Historians' History of the World 24. London: Hooper & Jackson. 
• (2006) "Chronology", in ثریا فاروقی: Cambridge History of Turkey. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-62095-6. 

باہرلے جوڑ

• "Turkey Profile: Timeline". https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-17994865. 
• "Timeline: Turkey". Vienna: Museum With No Frontiers. http://www.discoverislamicart.org/hcr_result.php?country=tr. سانچہ:Turkey year nav